“There is not enough time to do all the nothing we want to do.”
Bill Watterson
Tijd is, naast onze gezondheid, ons meest kostbare bezit. Niet geld, niet je huis, niet de mooie auto. Nee, tijd! Van geld kun je altijd weer meer maken, maar van tijd niet! Elke seconde die voorbij gaat, krijg je nooit meer terug. En toch geven we onze tijd uit alsof het niets is. We spenderen uren op Facebook, Netflix, Youtube, 9gag, Dumpert. Ja, ook ik ken ze allemaal en ook ik ben schuldig. En toch…. Tijd is mijn meest kostbare bezit.
Dat betekend dat time management de meest cruciale skill is die je kunt leren. Want wat nu als je beter met je tijd om zou gaan? En wat betekent dat eigenlijk ‘beter met je tijd omgaan’?
Time Management
Time management gaat niet over zoveel mogelijk je tijd vol plannen. Dat is het grootste misverstand: niet iedere minuut van je dag moet volgepland zijn. Je hoeft niet de hele dag bezig of vooral druk te zijn. In tegendeel, time management gaat over precies het tegenovergestelde.
Time management gaat over rust ervaren, structuur hebben en voldoening voelen. Het gaat over zo goed mogelijk je energie gebruiken en je focus behouden zolang als jij kunt. Twee eenvoudige maar niet altijd simpele opdrachten.
Effectief vs efficiënt
Het gaat dus niet over efficiënter werken, maar over effectiever werken. Dat is het verschil tussen hard werken en slim werken. En dat is het verschil tussen druk zijn en veel gedaan krijgen. Efficiënt werken betekent dat je iets goed doet, effectief betekent dat de juiste dingen doen.
Kleine disclaimer
Ik ben een hopeloze uitsteller, ik ben afgestudeerd in ‘procrastineren’ en ik ken alle toffe sites waar je uren op kunt rondstruinen en heerlijk je tijd kunt verdoen. Ik heb 1,5 jaar gedaan over mijn bachelor scriptie waar 3 maanden voor stond en waar ik vervolgens een magere 6 voor kreeg.
En tegelijkertijd kan ik op een dag bergen verzetten. De literatuurstudie voor mijn masterthesis, waar ik drie maanden over mocht doen, heb ik in nog geen drie weken geschreven. En dit leverde me een dikke 8,5 op. Ik ben dus niet roomser dan de paus. Ik ken de struggles. En ik weet wat het kost om met dit hopeloze uitstel gedrag aan te pakken.
Basisprincipes
Ik geloof niet in de quick-fix. Alles draait om jouw manier van werken te ontdekken en voor jezelf een systeem te ontwikkelen dat voor jou werkt. Om zo’n systeem te kunnen opzetten voor jezelf, is het van belang dat je de basisprincipes snapt.
In het kort zijn basisprincipes de onderliggende regels voor een bepaalde tactiek, strategie of systeem. Ik wil jou deze basisprincipes geven voordat ik je mijn tactieken geef, zodat jij in staat bent om jouw eigen tactieken te bepalen.
Manage je energie, niet je tijd!
Je kunt je dag letterlijk van minuut tot minuut vol plannen. Je kunt je agenda helemaal vol duwen met taken, doelen, afspraken en activiteiten. En dan aan het eind van de dag jezelf afvragen: Wat heb ik vandaag nu eigenlijk gedaan?
Jarenlang heb ik ook zo gewerkt. Ik ging ’s morgens naar mijn werk, mijn agenda stond ramvol met afspraken en ik had een to-do lijst waar je u tegen zei. Ik ging achter mijn laptop zitten, opende mijn e-mail en de nieuws-sites en begon bovenaan. Vervolgens popte een herinnering op dat het tijd was voor een vergadering en voor ik het wist was het lunchtijd. Ik at mijn lunch achter mijn bureau terwijl ik naar mijn overvolle to-do lijst keek en ik nog gauw aan dat ene project werkte, voordat ik naar de volgende meeting moest rennen.
Aan het eind van de dag voelde ik me leeg en dan had ik met een beetje mazzel nog een blok van 2 uur leeg in mijn agenda om dat ene rapport af te werken of die superbelangrijke mails te versturen. Op deze manier sleepte ik mezelf de dag door. Aan het einde van de dag was ik opgebrand.
Druk, druk, druk!
Ik was de hele dag druk geweest, had geen moment rust ervaren, ik voelde me overweldigd en had het gevoel dat ik niets onder controle had. Ik liep continu tegen deadlines aan en probeerde dan last-minute nog dat rapport af te raffelen. Kort gezegd dit was geen fijne manier van werken.
Dit moest toch anders kunnen? Ik merkte dat ik in de ochtend het meest uitgerust en gefocust was. Maar tegelijkertijd wilde mijn collega’s het liefst al om 8.00u de eerste vergadering inplannen.
De game-changer
Ik besloot dat mijn ochtenden vanaf nu heilig waren en ik blokte de ochtenden in mijn outlook-agenda, zodat mijn collega’s dat ook zagen. Ik nam een koptelefoon mee naar mijn werk en koos iedere ochtend 3 acties waar ik die dag mee aan de slag zou gaan. Ik blokte mijn middagpauze en ging met een paar collega’s wandelen. Afspraken, bellen en mailen werden verplaatst naar de middag. Ik deelde mijn plannen met mijn collega’s en leidinggevende door een autoresponder in te stellen op mijn email. Dit was een absolute game-changer!
Een mooi bijkomend voordeel was de interessante discussies die mijn aanpak opleverde. Mijn beide leidinggevende kwamen al snel naar me toe toen ze voor de eerste keer mijn auto-responder hadden gelezen. Ze waren geïnteresseerd in mijn aanpak, ik deelde waar ik tegenaan liep en hoe ik dit aan wilde pakken. De auto-responder was niet noodzakelijk, dachten ze, en ze gaven aan dat dit ook wel eens voor hen zou kunnen werken.
Ik legde ze uit wat mijn nieuwe routine was en dat die gebaseerd was op dit principe: Manage je energie, niet je tijd. En ik tekende mijn energiecurve:
Mijn energiecurve
Ik ben een ochtend mens. Ik sta graag vroeg op, liefst rond 6.00u. en ik ben het productiefst tussen 7:30 en 11.00u. Daarna kak ik altijd wat in en zo vanaf een uur 14.30u begin ik weer een beetje op te laden.
Mijn tweede piek ligt tussen 15.00u en 16.00u en daarna loopt het weer hard terug. Als ik echt geïnspireerd ben, heb ik nog een laatste piekje van 20.00 tot 21.00 waarin ik met name graag creatief en technisch bezig ben aan mijn website of een andere creatieve hobby.
Toen ik dit in begon te zien en mijn activiteiten ging afstemmen op mijn energie veranderde mijn productiviteit drastisch. Aan het eind van de dag was ik niet helemaal leeg en ik had het gevoel dat ik op een dag echt veel gedaan kreeg. Mijn ochtenden zijn sindsdien heilig voor mij.
In de ochtend doe ik mijn denkwerk, zoals schrijven, concepten en trainingen bedenken. Na 11.00u open ik mijn e-mail en werk mijn mails af. Daarna ga ik lunchen en als het even kan ga ik even liggen voor een powernap van maximaal 20 minuten. De middag is voor afspraken, bellen en mijn paarden trainen of lesgeven.
Eind van de middag gaat mijn koptelefoon op, youtube aan en terwijl ik eten kook, kijk mijn favoriete youtube kanalen of luister ik naar een audioboek. Na het eten, nog even een uurtje wat doen of gezellig met mijn vrouw op de bank nog even een serie op Netflix. En dan om 21.30 naar bed.
Bepaal jouw energiecurve!
Hierboven heb ik mijn energiecurve beschreven. Dit is wat voor mij werkt, maar het zou heel goed kunnen dat jij een compleet andere energiecurve hebt. Misschien ben je wel een avondmens en start je ’s morgens liever rustig op. En neemt jouw energie gedurende de ochtend geleidelijk aan toe om een piek te bereiken aan het eind van de middag. Met een tweede piek later op de avond.
De kunst is om te ontdekken hoe jouw energie zicht verdeelt over de dag en je activiteiten daarop af te stemmen.
Doe het volgende:
Kijk naar jouw energie. Bepaal hoe jouw energiecurve loopt. Ben je visueel ingesteld? Teken het uit!
Match jouw activiteiten met jouw energiecurve. Kijk naar je agenda en blok een periode van ten minsten 2 uur rond jouw energiepiek. Kies een tijdsblok waarop jij het meest gefocust en effectief bent en leg dit vast. Maak deze periode heilig!
Als je ‘van de wagen valt’
Herinner je mijn disclaimer nog? Ik ben een master procrastineerder! En ik val ook regelmatig ‘van de wagen’. Dit gebeurt en niet getreurd (oe dat rijmt). Wees mild naar jezelf, sluit die browser/e-mail/app en ga rustig verder waar je gebleven was.
De weekplanner is een combinatie van verschillende methodes en de basisprincipes zijn afkomstig uit de boeken ‘The 7 Habits of Highly Effective People’ van Stephen R. Covey en ‘Getting things done’ van David Allen. Ik heb de basisprincipes samengevoegd tot een compleet systeem waar deze weekplanner een onderdeel van is. De komende tijd ga ik mijn systeem verder uitwerken zodat ook jij dit kunt gebruiken en aanpassen naar een systeem dat voor jou werkt.
De Weekplanner bestaat uit meerder onderdelen. Ieder onderdeel dient zijn eigen doel. De weekplanner is voor mij een onderdeel in mijn wekelijkse planning. Hieronder leg ik per onderdeel uit hoe ik ‘m gebruik. Voel je vrij om de weekplanner aan te passen en te gebruiken zoals jij wilt..
De hoofdlijnen
De weekplanner bestaat uit 5 onderdelen:
Mijn doelen voor dit jaar
Rollen en doelen per week
Planning voor die week, met:
Top 5 taken
Overzicht per dag per uur
Slijp de zaag: Wat doe ik om mezelf te blijven ontwikkelen?
Checklists
Mijn doelen voor dit jaar
Bovenaan de pagina staat “mijn doelen voor {jaartal}”. Hier vul ik mijn drie hoofddoelen voor dat jaar in. Dit helpt me om mijn doelen goed voor ogen te houden. Elke week zie ik deze doelen weer staan en stem ik mijn planning en activiteiten voor die week af op mijn doelen. Deze doelen komen ook terug in mijn logboek.
Rollen en doelen per week
In de linker kolom staat een kolom met jouw rollen en de belangrijkste doelen en taken voor die week per rol. Welke 5 rollen vervul je? En welke doelen heb je per rol voor die week? De rollen veranderen doorgaans niet veel en kunnen alles omvatten van echtgenoot tot manager van team X of zelfontwikkelaar. Deze laatste rol heb ik ook daadwerkelijk als één van de vijf rollen op mijn planner staan en krijgt per week zijn eigen doelen. Per week definieer ik ten minsten 3 doelen om mezelf weer een klein beetje verder te ontwikkelen. Want als je iedere week een klein stapje haal je uiteindelijk de top.
Planning voor die week
Onder mijn doelen voor dat jaar staan de dagen van de week en vervolgens per dag een keuzemenu waar ik die dag ben. Ik heb dit uitgesplitst in ’s ochtends en ’s middags. Op basis van mijn keuze uit het keuzemenu verandert de achtergrondkleur van mijn urenplanner zodat ik snel kan zien wanneer ik waar ben.
Links bovenaan de planner kun je het jaartal en weeknummer van die week invullen. Mijn planner begint op zaterdag, omdat ik mijn planning voor de volgende week op vrijdagmiddag maak. Dit geeft me de rust voor het weekend en het geeft me overzicht voor de komende week.
Onder de dagen van de week staat ook de “Top 5 Taken per dag”. Hier vul ik de top 5 taken per dag in. Ik bepaal deze dus al een week voordat ik ze uitvoer. Vervolgens pak ik mijn digitale agenda erbij en plan ik per dag mijn afspraken en eventuele reistijd. Ik plan mijn top 5 taken per dag. Ik print mijn planner voor de komende week uit en ik voeg ‘m vooraan in mijn ordner.
Slijp de zaag
Hier staan de vier hoofdgebieden waar ik mezelf voortdurend op wil ontwikkelen:
Fysiek
Mentaal
Spiritueel
Sociaal/Emotioneel
Voor ieder van deze vier gebieden stel ik mezelf een doel of activiteit die iedere week terugkomt. Voor ‘fysiek’ is dat bijvoorbeeld: ik sport minimaal 3 keer per week. En voor ‘spiritueel’ is dat: ik mediteer iedere ochtend 20 min voor mijn ontbijt.
Checklist
Rechts onderin staan een drietal checklists waar ik op terug kan vallen. De eerste is de checklist uit het boek ‘Getting things done’ van David Allen. Deze checklist helpt me om het proces van alles wat binnen komt: van e-mail tot huishoudelijke taken in mijn systeem te ‘vangen’ en te structureren. De tweede lijst komt uit ‘The 7 Habits of Highly Effective People’ van Stephen R. Covey. Dit boek en deze lijst helpen mij om continu aan mezelf te blijven werken. Ook al zit het even tegen en voel ik me ongemotiveerd. De laatst checklist gebruik ik tijdens mijn wekelijkse review op vrijdag. Ik werk het lijstje van boven naar beneden af.
Deze checklist helpen me om weer terug te gaan naar de taak waar ik mee bezig was als ik afgeleid raak. Ze helpen mij focussen.
De week-review
Op vrijdag kijk ik naar afgelopen week: welke taken heb ik uitgevoerd? Wat is blijven liggen? En wat ben ik aan het uitstellen? Wat zijn mijn doelen voor dit jaar? En hoe is mijn status op elk van die doelen? Tijdens mijn wekelijkse review kijk ik naar alles wat binnen gekomen is, van mail tot nieuwe taken en post. En verwerk dit in mijn actielijsten, projectenlijsten of ‘wachten op’-lijst. Ik maak een planning voor de komende week en ik her-evalueer mijn missie.
En hou je dat dan ook écht vol!?
Onder het genot van een bak koffie liet ik mijn systeem zien aan een goede vriend en ik legde ‘m uit hoe de planner voor mij werkte. “En hou je dat dan ook écht vol!?” riep hij uit. Als ik heel eerlijk ben: nee, ook ik heb weken dat ik me niet aan mijn planning houd. En ik vrijdag geen tijd of zin heb om me netjes aan mijn systeem te houden. Of dat ik halverwege de ochtend tot de conclusie kom dat ik heel druk ben geweest met allemaal zaken die niet op mijn planning stonden. Dus, niet gevreesd als je weerstand ervaart als je aan de slag gaat met jouw eigen systeem. De kunst zit ‘m niet in het perfect uitvoeren van dit systeem en het systeem is niet heilig. Het is een hulpmiddel om op terug te vallen als je je ongemotiveerd of overweldigd voelt.
Het logboek is een dagplanner die mij helpt om rust en structuur in te bouwen in mijn dag. Toen ik 6 jaar geleden begon met mijn gecombineerde baan als Dieronderzoeker en PhD kandidaat merkte ik al gauw dat mijn dag erg chaotisch en ongestructureerd was.
Ik ging opzoek naar een manier om al mijn taken, acties en afspraken beter te structureren. En daaruit ontstond Het Logboek. In het begin was mijn logboek niets anders dan een A4te met twee kolomen. Links stonden al mijn acties en rechts mijn geplande telefoontjes, mails en afspraken. Na een paar maanden kocht ik een notitieboek waarin ik deze kolomen met lineaal intekende. Vervolgens ging ik de linkerpagina gebruiken als dagboek en om mezelf scherp te houden op mijn doelen.
Zo ontstond het logboek tot wat het nu is.
Hoe gebruik ik het Logboek?
Ik leg je graag uit hoe ik het Logboek gebruik.
Iedere dag bestaat uit 3 onderdelen:
De bevestiging
De planning
De reflectie
De bevestiging
Op de linkerpagina vind je twee vragen, een persoonlijk doel en een bevestiging. Vraag 1 is ‘Waar ben je dankbaar voor?’ Deze vraagt dwingt me om even stil te staan bij alles waar ik in mijn leven dankbaar voor mag zijn. Dankbaarheid is een hele krachtige manier om mijn focus te houden op wat ik belangrijk vind. Ook al voel ik me die dag depressief of down, door deze oefening zie ik weer even de spreekwoordelijke zon achter de wolken.
Om te voorkomen dat ik iedere dag hele algemene antwoorden geef, gebruik ik deze drie vragen:
1. Voor welke relatie ben ik dankbaar? 2. Voor welke gebeurtenis van gisteren ben ik dankbaar? 3. Voor welke kans ben ik dankbaar?
De tweede vraag ‘Wat zou vandaag geweldig maken?’ helpt me om mezelf te focussen op wat ik vandaag graag wil bereiken. En dit kan van alles zijn: sporten, dat ene telefoongesprek voeren, dat ene project afronden etc.
Het persoonlijk doel is dat doel dat ik dit jaar wil halen. Door dit iedere dag opnieuw op te schrijven verlies ik dit doel niet uit het oog. En ik weet zo zeker dat ik iedere dag al mijn acties afstem op dat ene grote doel.
Als laaste beantwoord ik de zin ‘Ik ben…’ Hier vul ik in wat mijn kwaliteiten zijn, wat ik goed kan en waar ik voldoening uit haal.
De planning
Bovenaan deze pagina staat mijn hoofddoel voor die dag. Op welke taak, welke rol, welke aspect van die dag ligt mijn focus? Wat wil ik die dag absoluut gedaan hebben? Of waar wil ik die dag meer bewust van zijn? Dit doel is afgestemd op mijn hoofddoel voor dat jaar.
Daaronder staat mijn dagplanning met een twee kolomen. In de eerste kolom noteer ik mijn hoofdtaken voor die dag: welke drie tot vier dingen wil ik die dag absoluut gedaan hebben? Dit zijn nooit meer dan 3 à 4 taken. Ik weet dat ik op een goede dag max 3 (en soms 4 taken) gedaan krijg. Als het meer taken worden, raak ik sneller overweldigd met als resultaat dat ik die dag niets gedaan krijg.
In de rechterkolom staan alle geplande zaken. Bovenaan staan alle e-mails en telefoontjes die ik die dag wil afwerken. En daaronder staan mijn afspraken en meetings. Dit deel is bewust het kleinste vakje: want in mijn optiek moet je afspraken en meetings tot een minimum beperken.
De reflectie
Onderaan de rechterpagina staan weer twee vragen die ik aan het einde van de dag invul. De eerste vraag ‘Welke 3 dingen gingen goed vandaag?’ dwingt me om terug te kijken en mijn successen te vieren in plaats van op mijn fouten te focussen. De laatste vraag ‘Wat had vandaag nog beter gemaakt?’ focust dan ook niet op datgene wat slecht was, maar op datgene wat ik morgen anders zou kunnen doen zodat mijn dag nog weer een beetje beter zou zijn dan vandaag.
Wanneer vul ik Het Logboek in?
Op werkdagen heb ik twee momenten waarop ik mijn logboek invul:
1. Aan het eind van de dag.
2. In de ochtend, meteen na mijn ontbijt en voordat ik aan mijn dag begin.
Aan het einde van de dag vul ik de twee reflectievragen in. Ik kijk terug op die dag en bedenk me wat ik morgen nou anders zou doen. Vervolgens kijk ik naar mijn weekplanner en vul ik mijn plannigskolomen voor de volgende dag in. Ik plan mijn volgende dag aan het eind van de dag, zodat ik rust in mijn hoofd heb en dat ik niet meer hoef te bedenken wat ik de volgende dag allemaal nog moet doen.
Iedere ochtend, pak ik mijn logboek en vul ik de linkerpagina in. Dit doe ik als allereerste, voordat ik mijn laptop opstart. Dit helpt om in beweging te komen en voorkomt dat ik de dag begin met tijdverspillers en afleidingen. Daarna kijk ik naar mijn planning voor mijn dag en begin ik met mijn eerst geplande taak.
Als ik een taak afgerond heb, streep ik deze af. Heerlijk! Weer een taak afgerond. Zo werk ik stap voor stap toe naar mijn doelen en houd ik rust en structuur in mijn dag.
Op naar een geweldig jaar!
Wat zijn jouw doelen voor dit jaar? En wat heb jij nodig om deze doelen te halen?
Keuzeangst is een andere, heftigere vorm van keuzestress. Ik ben vaak bang om een keuze te maken. Deze keuzeangst komt voor groot deel voort uit het de angst om een ‘verkeerde’ keuze te maken, te falen en geen perfect resultaat af te leveren. Lekker cliché, maar ik ben dus een perfectionist en zoals bekend is dit zowel een gift als een vloek. De angst te falen in het afleveren van “perfectie” kan me verlammen, met als resultaat dat ik überhaupt niet begin aan wat ik wil of zou moeten doen om mijn doelen te bereiken. Dit streven naar perfectie en de angst om te falen leidt er vaak toe dat ik mijn doelen of taken uitstel, naar beneden bijstel of zelfs afstel. Dat leidt dan weer tot destructieve gedachten zoals: doe ik dan niks goed? Loopt alles wat ik onderneem uit op een mislukking?
Wat een tranendal
Op die momenten van negativisme, twijfel en pieker ik een slag in de rondte: ik heb geen idee waar ik naar toe ga en of die richting de juiste is. Voor me is één dichte mist en achter me lijkt het een kerkhof van fouten keuzes. Wat is het leven toch een drama 😉 …. Of is het leven gewoon het leven en hoort fouten maken daar bij?
“Anyone who has never made a mistake has never tried anything new.” – Albert Einstein
Het mogen inmiddels duidelijk zijn dat ik het niet heb over de keuze tussen koffie of thee. Ik heb het nu over grotere keuzes. Keuzes die je leven in een geheel andere richting kunnen sturen. Keuzes die te groot zijn om door reden alleen te bevatten. De hamvraag bij deze keuzes is vaak: Wat is de juiste keuze?
De illusie van de juiste keuze is basis voor keuzeangst
Ik praat mezelf vaak aan dat ik verkeerde keuzes maak of gemaakt heb; “Als ik toen de ‘juiste’ keuze gemaakt had, dan had ik nu niet in deze situatie gezeten.” Maar het zijn nu juist de keuzes die ons maken tot wie we zijn. En die ‘verkeerde’ keuzes hebben me meer geleerd over mezelf dan al die keren dat een keuze toevallig goed uitpakte.
“We learn from failure, not from success!” ― Bram Stoker
Een keuze is op het moment zelf bovendien maar zelden goed of slecht. Een keuze is per slot van rekening pas een goede keuze als je er achteraf op terug kijkt. Anders gezegd: een goede keuze máken is onmogelijk. Een goede keuze gemaakt hebben is wel mogelijk. En naarmate je vaker keuzes gemaakt hebt en de consequenties hebt geanalyseerd, wordt je beter in het inschatten van je kansen. Maar, in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Dat geldt dus zowel voor goede als slechte keuzes.
“Achteraf is het mooi wonen” – Theo Maassen
en makkelijk praten ook. Achteraf is het dus pas mogelijk om te beslissen of die keuze een goede of een slechte was. Het enige wat nu telt is kiezen voor datgene wat je hart je ingeeft, ook als dat betekent dat je voor onzekerheid kiest. Morgen zien we wel of het de juiste keuze was.
Ratio of toch liever gevoel?
Vaak doen we onze uiterste best om levensveranderende keuzes zo rationeel mogelijk te benaderen, waarbij we geneigd zijn om onze intuïtie ondergeschikt stellen aan onze ratio of zelfs geheel te negeren. Ik geloof meer en meer in de kracht van onze intuïtie boven die van onze ratio. Gebruik maken van je intuïtie wil echter niet zeggen dat je als een kip zonder kop elke beslissing moet nemen op basis van je onderbuik gevoel. Bij het aanschaffen van zoiets kleins als een koffiepot is het veel verstandig om je ratio te gebruiken in plaats van op basis van het mooie kleurtje voor de ‘die gele’ te gaan. Nee, ik heb het over gebruik maken van je gevoel bij het maken van grote keuzes als het kopen van een nieuw huis, het of naar welke middelbare school wil ik gaan.
Onderbuikgevoel
De allereerste keer dat ik voor een grote keuze stond, leerde mijn vader me keuzes maken op basis van mijn onderbuik gevoel. Inmiddels 20 jaar geleden stond ik zelf voor de keuze van mijn middelbare school. Mijn ouders lieten mij vrij in de keuze voor mijn school. Het enige wat mijn vader tegen me zei vlak voor we de eerste open dag bezochten was: “Ik wil dat je dadelijk naar binnen gaat en me binnen 5 minuten verteld wat je gevoel je ingeeft.”
Het kost maar een minuutje
Ik koos uiteindelijk die school die me binnen die 5 minuten het beste gevoel gegeven had en hetzelfde trucje heb ik weer toegepast bij mijn keuze voor mijn vervolgopleiding. En achteraf had het waarschijnlijk ook wel binnen 1 minuut gekund. Pas jaren later besefte ik me hoe belangrijk deze les voor me is geweest en hoe schaars deze les is in onze maatschappij. Hoeveel kinderen kiezen nu in een school en een opleiding op basis van het gevoel dat ze bij binnenkomst hadden. Wanneer leren we dat het soms heel goed is om keuzes te maken op basis van je onderbuik in plaats van cijfers en statistieken?
De illusie van het ‘moeten weten’.
We worden overgoten met het dogma dat we goed moeten nadenken over belangrijke keuzes. We willen graag die zekerheid van een juiste keuze, dus proberen we zoveel mogelijk gegevens te verzamelen en te redeneren om tot de juiste keuze te komen. Maar je weet vooraf nooit zeker of het de juiste of de verkeerde keuze is. Omdat in het maken van een keuze de onzekerheid schuilt, vinden we het maken van de keuze vaak spannend of zelfs eng. Mensen zijn van nature geprogrammeerd voor zekerheid, de een wat meer dan de ander, maar we willen allemaal graag zekerheid, want zekerheid biedt veiligheid. En uiteindelijk willen we allemaal graag in leven blijven. Dus maken we het liefst een keuze waarvan ze zeker zijn, ook al verteld onze intuïtie dat deze keuzes misschien niet per se de beste is. Zolang, onze ratio de keuze maar kan volgen en ons zekerheid biedt, voelen we ons veilig. Het kiezen voor de onzekerheid is dus moeilijker dan het kiezen voor de zekerheid, ook al ben je ongelukkig in die zekerheid. Maar zoals Cheri Huber schreef:
“Every time we choose for safety we reinforce fear”
Het zekere voor het onzekere…
Het altijd maar kiezen voor deze de veilige, zekere optie versterkt onze angst voor het onzekere. Terwijl het kiezen voor het onzekere heel positieve uitkomst zou kunnen geven. Toen ik een paar jaar geleden voor de keuze stond om voor 4 maanden naar Canada te gaan om paarden te trainen, had ik kunnen kiezen om niet te gaan. Ik had kunnen kiezen om thuis te blijven dichtbij mijn vriendin (inmiddels mijn vrouw), mijn ouders en vrienden, bij iedereen die me dierbaar is. Dat was de veilige keuze. Maar 4 maanden lang dag in dag uit in de natuur tussen de paarden is, hoe vreemd dat voor sommige ook klinkt, als een droom voor mij. Dus ik besloot de gok te wagen en te kiezen voor het onzekere en het opwindende avontuur in plaats van de zekerheid en de veiligheid van het bekende.
Gebruik je angst!
Tijdens het lezen van het boek “de werkweek van vier uur” van Tim Ferriss, stuitte ik op bovenstaande quote van Cheri Huber en een drietal vragen die me kritisch deden kijken naar mijn keuzes en de onderliggende angst.
Vraag 1; Wat is je grootste angst waarom je een bepaalde keuze niet maakt?In mijn geval: Wat het is het ergste dat kan gebeuren als je naar Canada gaat?
Ik ben misschien niet goed genoeg als ruiter en ik zou ruzie kunnen krijgen met de mensen daar. Ik zou vervolgens van mijn paard kunnen vallen en in het ziekenhuis belanden of erger in een rolstoel eindigen. Mijn relatie zou, na 9 fantastische jaren uitgaan; en ik zou moederziel alleen in mijn rolstoel in Canada vast komen te zitten omdat mijn verzekering mijn terugreis niet wil betalen en ik volledig blut ben. En daardoor niet instaat ben om voor de kosten op te draaien.
Vraag 2; hoe groot is de kans, op een schaal van één tot 10, dat deze angst werkelijkheid wordt?
Om eerlijk te zijn was die kans niet veel groter dan een 2 of misschien een 3. Ik was (nog) geen topruiter, maar ik wilde graag leren en ben altijd bereid hard te werken. Daarbij komt, Ik was al vaker van mijn paard gevallen. Na zeven keer ben ik gestopt met tellen, want zoals mijn opa altijd zei: “Je bent pas een ruiter als je zeven keer van je paard gevallen bent”. En dat aantal ben ik jaren geleden al gepasseerd. Geen van deze valpartijen heeft geleidt tot serieuze verwondingen aan mezelf of aan het paard. Mijn relatie hield al 9 jaar stand. We hebben al een keer 5 maanden zonder elkaar geleefd tijdens mijn stage in IJsland en ik kan me geen fantastischere, lievere en knappere vrouw bedenken als mijn vrouw. Kortom, mijn angst is, zoals wel vaker, enigszins onrealistisch.
Vraag 3; Hoe groot is de kans, op een schaal van één tot 10, dat naar Canada gaan een levens-veranderende en onvergetelijke ervaring wordt?
Ik schat deze kans veel en veel groter in; laten we zeggen 8 of 9. Ben ik bereid om een risico van 2 te riskeren om een levens-veranderende ervaring van 8 mee te winnen? Zeer zeker wel.
Conclusie:
waar wacht je nog op? Is er iets in je leven wat je dolgraag nog een keer zou willen doen? Doe het dan. Analyseer en relativeer je grootste angst, focus op een positieve uitkomst en onderneem actie. Zet vandaag de eerste stap, al is het maar een hele kleine. En vergeet niet:
“Onmogelijke dingen doen begint met lief vragen” – Timothy Ferriss
Heb jij last van keuzeangst? En wat zijn jouw strategieën om met keuzeangst om te gaan? Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen met en strategieën bij het maken van keuzes.
