Hoe zie jij de wereld? Start jouw persoonlijke ontwikkeling.

Hoe zie jij de wereld? Start jouw persoonlijke ontwikkeling.

door | 1 november 2022 | Blog, Persoonlijke ontwikkeling, Sjamanisme, Systemisch werk

Modellen en persoonlijkheidsmetingen: ze kloppen niet, maar ze werken wel

Verslaafd aan het maken van persoonlijkheidstests. Toen ik een jaar of 10 geleden geïnteresseerd raakte in persoonlijke ontwikkeling, raakte al gauw geïntrigeerd door persoonlijkheidstests. Ik deed de ene na de andere opzoek naar een waarheid. En iedere keer weer ontdekte ik iets in mezelf wat van te voren nog onbewust of onverklaard was.

Bij iedere test merkte ik ook dat niet alles helemaal ‘paste’. Niet alle uitkomsten van een test waren honderd procent op mij van toepassing. Ze klopte nooit helemaal, maar ze werkte wel. Ik begon me af te vragen wat de waarde van al deze test nou eigenlijk is? Wat maakt nou dat het zo fijn is om een test te doen? En waarom doen we zo graag een test?

Een oerwoud aan modellen

We willen als mens niets liever dan onszelf en de wereld om ons heen begrijpen. Want als we het kunnen begrijpen, dan kunnen we anticiperen. Met veiligheid en overleven als uiteindelijk doel. Dat maakt dat we altijd opzoek zijn naar antwoorden, in een poging om onszelf en de wereld beter te begrijpen.

Wanneer we onszelf open stellen voor persoonlijke ontwikkeling krijgen we vaak meer vragen dan antwoorden. We gaan dan opzoek naar houvast. Modellen en persoonlijkheidsmetingen kunnen dan helpen om complexe concepten eenvoudiger te maken. De modellen helpen om kaders te stellen voor complexe concepten. Waarom is dat behulpzaam? Omdat de mens en mens-zijn ongelooflijk complex is. En modellen helpen ons om deze complexiteit te behapbaar te maken.

Dit hebben we altijd al gedaan. Eerst werd alles verklaard volgens het goden-model, later werd dit het God-model en de laatste eeuw is het data-model ontstaan. In het godenmodel wordt alles om ons heen verklaard door kosmische krachten (goden). Deze mensachtige superwezens bestierde alles wat op aarde en in de hemel gebeurde. Later ontstond hieruit het God-model, waarin één alwetend superwezen overbleef.

Dankzij de ontwikkeling van de mens, onderzoek en wetenschap is dit model de laatste eeuw vervangen door het data-model. Alles is te verklaren door cijfers en data: meten is weten. En als we iets nog niet kunnen verklaren, hebben we nog niet alle data. In dit data-model wordt ons leven grotendeels gedicteerd door een groot superwezen: het internet. En we valideren ons leven in toenemende mate door onze online aanwezigheid: als iets niet is gedeeld, is het niet gebeurt.

“Via het denkertje”

In dit data-model is het internet onze god en zijn data onze verlossers. Het probleem is dat ons denken, ons brein, daarmee verheven wordt tot iets goddelijks. Het is ons hoofd dat ons definieert, onze gedachten zijn het meest belangrijk en we zitten het grootste gedeelte van onze tijd vast in denkspiraaltjes en hersenspinsels.

Daarmee wil ik niet beweren dat ons hoofd en ons denken niet belangrijk is. Ook bij mij gaan dingen eerst langs ‘mijn denkertje’. Het probleem ontstaat wanneer ik teveel in mijn hoofd blijf hangen en ik de rest van mijn lichaam ga beschouwen als een soort altaar waarop dit ‘heilige hoofd met zijn goddelijke hersens’ rust.

Ik vergeet dat ik een lichaam heb, gevuld met een groot hart en een onderbuikgevoel. Ons gevoel, onze emoties en alles wat daarbij komt kijken, wordt in het data-model gedegradeerd tot iets primitiefs en ondergeschikts. Sonde. Want, hoewel ons bewuste, menselijke brein evolutionair jonger is dan dat deel wat we ook wel ons reptielenbrein wordt genoemd, wil dat niet zeggen dat onze andere aspecten minderwaardig zijn. In tegendeel zelfs. Hoe meer ik leer en ervaar over persoonlijke ontwikkeling en over mens-zijn hoe meer ik ons gevoel en onze emoties ben gaan waarderen.

Hoofd, hart en buik

Bij mij gaat het ook via die route. Nieuwe concepten, ervaringen of ideeën gaan bij via mijn hoofd. Dat wil niet zeggen dat ik niet soms al een onderbuikgevoel heb voordat ik iets cognitief snap. Maar ik wil wel graag kaders hebben waarbinnen ik een bepaald gevoel of emotie kan plaatsen. Dat gaat bij mij ‘via mijn denkertje’ zoals één van mijn docenten ooit tegen me zei. Dit geldt niet voor iedereen. Sommige mensen werkt dat anders. Misschien gaan dingen voor jou eerst via je buik (intuïtie) of juist via je hart (je gevoel).

In de basis kun je vanuit één van de volgende vijf voorkeurshoudingen leven:

  • Intuïtie
  • Realisme
  • Gevoel
  • Ratio
  • Generalist

Weten welke voorkeurshouding je hebt, helpt je om beter te begrijpen hoe je werkt, leert en denkt. De een is niet beter dan de ander, hooguit anders.

Een intuïtief persoon weet vaak van binnenuit wat hij of zij wil. Dit is geen cognitief weten, maar een dieper ‘weten’, een ingeving of inspiratie. Ze zijn creatief, abstract en brainstormen liever dan ze de praktische haalbaarheid overwegen.

Realistische mensen gebruiken bij voorkeur hun vijf basiszintuigen en vormen ideeën op basis van feiten en gegevens. Ze observeren wat om hen heen gebeurt en willen weten wat er precies aan de hand is. Ze hebben vaak een goed oog voor detail.

Gevoelsmensen baseren hun beslissingen op persoonlijke waarden. Ze gaan uit van persoonlijk en subjectieve overwegingen over wat belangrijk voor ze is. Ze zijn invoelend en overwegen de impact van hun beslissingen op anderen.

Rationele mensen redeneren via logische oorzaak-gevolgredenaties. Ze zijn goed instaat afstand te houden van de situatie en maken een objectieve analyse. Ze zijn van nature kritisch.

Generalisten putten uit alle vier de voorgenoemde voorkeuren. Ze zijn instaat om op basis van de situatie één van de vier voorkeurshoudingen aan te nemen. Vaak is één van de voorkeurshoudingen meer ontwikkeld dan de andere.

Hoe ontdek je welke voorkeurshouding jij hebt?

Kijk eens naar de bovengenoemde omschrijvingen. Welke van de vier herken je het meest? Vaak zijn er twee die het best bij je passen. Het kan dan zijn dat je de ene van nature in je hebt en de andere meer aangeleerd is.

Ikzelf ben van nature een realist, maar ik heb heel lang mijn gevoel geleefd. Ik gebruik bij voorkeur mijn zintuigen, ik observeer, ik neem waar wat ik zie, hoor, ruik en voel en ik neem dat ook voor waar. Maar ik heb aangeleerd om meer naar mijn gevoel te luisteren en mezelf daarin te verliezen. Waarom? Omdat ik het nodig had: het was mijn overlevingsstrategie. Als ik zorgde dat ik sensitief genoeg was afgestemd op mijn omgeving en naar mijn gevoel luisterde kon ik voorkomen dat ik gekwetst werd. Ten minste, dat had ik geleerd. Dit werd een onbewust patroon: het gebeurde iedere keer weer.

En nog ben ik heel gevoelig voor spanningen in mijn omgeving. Ik kan feilloos aanvoelen wat ‘r speelt en door mijn sterke waarnemingsvermogen kan ik goed onderscheiden wat er werkelijk aan de hand is. Het maakt ook dat ik goed ben in mijn vak als systemisch en sjamanistisch coach: dat gaat over observeren, waarnemen en uitzoeken wat er werkelijk speelt.

Door het zelfonderzoek van de afgelopen 10 jaar ben ik me hier bewust van geworden. Deze kwaliteiten (en tegelijkertijd mijn valkuilen) zijn er nog steeds. Ik weet nu dat ze er zijn en als een bepaald patroon weer de kop op steekt kan ik steeds sneller en adequater reageren, zodat het patroon minder lang stand houdt.

Zelfreflectie

Echte persoonlijke ontwikkeling start altijd met zelfreflectie. Zelfreflectie gaat over echt naar jezelf kijken, het gaat over de vraag ‘wat maakt dat ik de dingen doe zoals ik ze doe?’ En dat gaat een stuk dieper dan alleen reflectie. Reflectie betekent terugkijken, reflecteren op een situatie. Bijvoorbeeld, “gisteren was ik niet zo aardig tegen die collega. Dat ga ik de volgende keer anders doen”. Bij de zelfreflectie ga je op onderzoek uit naar wat maakte dat jij op die manier reageerde op wat jouw collega zei. Welk deel werd geraakt, waar herken je dat van, welk gevoel of associaties roept dat op. En wat zegt dat over jou?

De Pyramide voor persoonlijke ontwikkeling

Om tot echte zelfreflectie te komen mogen we dan ook dieper graven dan alleen maar kijken naar welk gedrag je laat zien. En in dit graven kom je in de basis 3 niveaus van persoonlijke ontwikkeling tegen. Deze niveaus vormen samen de persoonlijke ontwikkelings-Pyramide.

De Pyramide voor persoonlijke ontwikkeling bestaat uit 3 niveaus: gedrag, intrapsyche, systemisch.
De persoonlijke ontwikkelingspyramide

Je kunt deze Pyramide op twee manieren gebruiken van boven naar beneden of van beneden naar boven. Daarin is geen goed of fout, simpelweg twee routes.

De pyramide is altijd situatieafhankelijk. Dat wil zeggen een bepaalde situatie triggert een bepaald patroon in jou. Het is niet de schuld van de situatie, maar simpelweg de uitwerking van die situatie op jou.

Meer weten over de verschillende niveaus van persoonlijke ontwikkeling? Klik dan even hier. En ben je opzoek naar begeleiding in jouw persoonlijke ontwikkeling? Wellicht dat ik iets voor je kan betekenen.

Het grootste misverstand rond time management

Het grootste misverstand rond time management

door | 13 mei 2020 | Blog, Masterplan, Praktische tools

Het grootste misverstand rond time management

“There is not enough time to do all the nothing we want to do.”

Bill Watterson

Tijd is, naast onze gezondheid, ons meest kostbare bezit. Niet geld, niet je huis, niet de mooie auto. Nee, tijd! Van geld kun je altijd weer meer maken, maar van tijd niet! Elke seconde die voorbij gaat, krijg je nooit meer terug. En toch geven we onze tijd uit alsof het niets is. We spenderen uren op Facebook, Netflix, Youtube, 9gag, Dumpert. Ja, ook ik ken ze allemaal en ook ik ben schuldig. En toch…. Tijd is mijn meest kostbare bezit.

Dat betekend dat time management de meest cruciale skill is die je kunt leren. Want wat nu als je beter met je tijd om zou gaan? En wat betekent dat eigenlijk ‘beter met je tijd omgaan’?

Time Management

Time management gaat niet over zoveel mogelijk je tijd vol plannen. Dat is het grootste misverstand: niet iedere minuut van je dag moet volgepland zijn. Je hoeft niet de hele dag bezig of vooral druk te zijn. In tegendeel, time management gaat over precies het tegenovergestelde.

Time management gaat over rust ervaren, structuur hebben en voldoening voelen. Het gaat over zo goed mogelijk je energie gebruiken en je focus behouden zolang als jij kunt. Twee eenvoudige maar niet altijd simpele opdrachten.

Effectief vs efficiënt

Het gaat dus niet over efficiënter werken, maar over effectiever werken. Dat is het verschil tussen hard werken en slim werken. En dat is het verschil tussen druk zijn en veel gedaan krijgen. Efficiënt werken betekent dat je iets goed doet, effectief betekent dat de juiste dingen doen.

Kleine disclaimer

Ik ben een hopeloze uitsteller, ik ben afgestudeerd in ‘procrastineren’ en ik ken alle toffe sites waar je uren op kunt rondstruinen en heerlijk je tijd kunt verdoen. Ik heb 1,5 jaar gedaan over mijn bachelor scriptie waar 3 maanden voor stond en waar ik vervolgens een magere 6 voor kreeg.

En tegelijkertijd kan ik op een dag bergen verzetten. De literatuurstudie voor mijn masterthesis, waar ik drie maanden over mocht doen, heb ik in nog geen drie weken geschreven. En dit leverde me een dikke 8,5 op. Ik ben dus niet roomser dan de paus. Ik ken de struggles. En ik weet wat het kost om met dit hopeloze uitstel gedrag aan te pakken.

Basisprincipes

Ik geloof niet in de quick-fix. Alles draait om jouw manier van werken te ontdekken en voor jezelf een systeem te ontwikkelen dat voor jou werkt. Om zo’n systeem te kunnen opzetten voor jezelf, is het van belang dat je de basisprincipes snapt.

In het kort zijn basisprincipes de onderliggende regels voor een bepaalde tactiek, strategie of systeem. Ik wil jou deze basisprincipes geven voordat ik je mijn tactieken geef, zodat jij in staat bent om jouw eigen tactieken te bepalen.

Manage je energie, niet je tijd!

Je kunt je dag letterlijk van minuut tot minuut vol plannen. Je kunt je agenda helemaal vol duwen met taken, doelen, afspraken en activiteiten. En dan aan het eind van de dag jezelf afvragen: Wat heb ik vandaag nu eigenlijk gedaan?

Jarenlang heb ik ook zo gewerkt. Ik ging ’s morgens naar mijn werk, mijn agenda stond ramvol met afspraken en ik had een to-do lijst waar je u tegen zei. Ik ging achter mijn laptop zitten, opende mijn e-mail en de nieuws-sites en begon bovenaan. Vervolgens popte een herinnering op dat het tijd was voor een vergadering en voor ik het wist was het lunchtijd. Ik at mijn lunch achter mijn bureau terwijl ik naar mijn overvolle to-do lijst keek en ik nog gauw aan dat ene project werkte, voordat ik naar de volgende meeting moest rennen.

Aan het eind van de dag voelde ik me leeg en dan had ik met een beetje mazzel nog een blok van 2 uur leeg in mijn agenda om dat ene rapport af te werken of die superbelangrijke mails te versturen. Op deze manier sleepte ik mezelf de dag door. Aan het einde van de dag was ik opgebrand.

Druk, druk, druk!

Ik was de hele dag druk geweest, had geen moment rust ervaren, ik voelde me overweldigd en had het gevoel dat ik niets onder controle had. Ik liep continu tegen deadlines aan en probeerde dan last-minute nog dat rapport af te raffelen. Kort gezegd dit was geen fijne manier van werken.

Dit moest toch anders kunnen? Ik merkte dat ik in de ochtend het meest uitgerust en gefocust was. Maar tegelijkertijd wilde mijn collega’s het liefst al om 8.00u de eerste vergadering inplannen.

De game-changer

Ik besloot dat mijn ochtenden vanaf nu heilig waren en ik blokte de ochtenden in mijn outlook-agenda, zodat mijn collega’s dat ook zagen. Ik nam een koptelefoon mee naar mijn werk en koos iedere ochtend 3 acties waar ik die dag mee aan de slag zou gaan. Ik blokte mijn middagpauze en ging met een paar collega’s wandelen. Afspraken, bellen en mailen werden verplaatst naar de middag. Ik deelde mijn plannen met mijn collega’s en leidinggevende door een autoresponder in te stellen op mijn email. Dit was een absolute game-changer!

Een mooi bijkomend voordeel was de interessante discussies die mijn aanpak opleverde. Mijn beide leidinggevende kwamen al snel naar me toe toen ze voor de eerste keer mijn auto-responder hadden gelezen. Ze waren geïnteresseerd in mijn aanpak, ik deelde waar ik tegenaan liep en hoe ik dit aan wilde pakken. De auto-responder was niet noodzakelijk, dachten ze, en ze gaven aan dat dit ook wel eens voor hen zou kunnen werken.

Ik legde ze uit wat mijn nieuwe routine was en dat die gebaseerd was op dit principe: Manage je energie, niet je tijd. En ik tekende mijn energiecurve:

Energie curve

Mijn energiecurve

Ik ben een ochtend mens. Ik sta graag vroeg op, liefst rond 6.00u. en ik ben het productiefst tussen 7:30 en 11.00u. Daarna kak ik altijd wat in en zo vanaf een uur 14.30u begin ik weer een beetje op te laden.

Mijn tweede piek ligt tussen 15.00u en 16.00u en daarna loopt het weer hard terug. Als ik echt geïnspireerd ben, heb ik nog een laatste piekje van 20.00 tot 21.00 waarin ik met name graag creatief en technisch bezig ben aan mijn website of een andere creatieve hobby.

Toen ik dit in begon te zien en mijn activiteiten ging afstemmen op mijn energie veranderde mijn productiviteit drastisch. Aan het eind van de dag was ik niet helemaal leeg en ik had het gevoel dat ik op een dag echt veel gedaan kreeg. Mijn ochtenden zijn sindsdien heilig voor mij.

In de ochtend doe ik mijn denkwerk, zoals schrijven, concepten en trainingen bedenken. Na 11.00u open ik mijn e-mail en werk mijn mails af. Daarna ga ik lunchen en als het even kan ga ik even liggen voor een powernap van maximaal 20 minuten. De middag is voor afspraken, bellen en mijn paarden trainen of lesgeven.

Eind van de middag gaat mijn koptelefoon op, youtube aan en terwijl ik eten kook, kijk mijn favoriete youtube kanalen of luister ik naar een audioboek. Na het eten, nog even een uurtje wat doen of gezellig met mijn vrouw op de bank nog even een serie op Netflix. En dan om 21.30 naar bed.

Bepaal jouw energiecurve!

Hierboven heb ik mijn energiecurve beschreven. Dit is wat voor mij werkt, maar het zou heel goed kunnen dat jij een compleet andere energiecurve hebt. Misschien ben je wel een avondmens en start je ’s morgens liever rustig op. En neemt jouw energie gedurende de ochtend geleidelijk aan toe om een piek te bereiken aan het eind van de middag. Met een tweede piek later op de avond.

De kunst is om te ontdekken hoe jouw energie zicht verdeelt over de dag en je activiteiten daarop af te stemmen.

Doe het volgende:

  1. Kijk naar jouw energie. Bepaal hoe jouw energiecurve loopt. Ben je visueel ingesteld? Teken het uit!
  2. Match jouw activiteiten met jouw energiecurve. Kijk naar je agenda en blok een periode van ten minsten 2 uur rond jouw energiepiek. Kies een tijdsblok waarop jij het meest gefocust en effectief bent en leg dit vast. Maak deze periode heilig!

Als je ‘van de wagen valt’

Herinner je mijn disclaimer nog? Ik ben een master procrastineerder! En ik val ook regelmatig ‘van de wagen’. Dit gebeurt en niet getreurd (oe dat rijmt). Wees mild naar jezelf, sluit die browser/e-mail/app en ga rustig verder waar je gebleven was.